2011 rok

Infrastruktura krytyczna podczas UEFA EURO 2012: groźba zamachu terrorystycznego — realna czy fikcyjna

kom. dr inż. Andrzej Machnacz
Komenda Główna Policji

Infrastruktura krytyczna podczas UEFA EURO 2012: groźba zamachu terrorystycznego — realna czy fikcyjna

Wielkie wydarzenia niosą w sobie wiele emocji zarówno dla samych uczestników, jak i publiczności. Samo przygotowanie takich wydarzeń wymaga jednak wiele pracy, szczególnie na rzecz bezpieczeństwa uczestnictwa, jak i zabezpieczenia infrastruktury odpowiadającej za właściwe funkcjonowanie imprezy. Można jedynie przypuszczać, że skutecznych zamachów terrorystycznych byłoby o wiele więcej, gdyby nie profesjonalne działania zapobiegawcze służ specjalnych, o których na szczęście przeciętny obywatel nic nie wie. Nie oznacza to jednak,
że zadanie jest proste, ponieważ im bardziej są zaawansowane działania służb odpowiedzialnych za zwalczanie terroryzmu, tym z pewnością bardziej są wyrafinowane sposoby planowania i przeprowadzania zamachów. Czy w takim razie błędne jest założenie, że w organizacjach terrorystycznych znajdują się wykształcone osoby zdolne w usystematyzowany sposób planować i przeprowadzać zamachy? Przygotowując system bezpieczeństwa wydarzenia masowego, należałoby zatem zamodelować, czy też zobrazować w dość uproszczony sposób próbę zamachu terrorystycznego przez wytypowanie następujących jego etapów:

— identyfikacja celów:
• analiza rynku i zdefiniowanie celów ataków, w tym określenie listy spodziewanych korzyści społecznych i finansowych z punktu widzenia organizacji terrorystycznej,
• analiza wpływów i zagrożeń spowodowanych potencjalnym konfliktem interesów w przypadku dokonania zamachu na wskazany cel;

— planowanie:
• opracowanie harmonogramu poszczególnych ataków z podziałem na odległe w czasie, wymagające wyrafinowanych umiejętności w planowaniu i krótkoterminowe, niewymagające zbytnich umiejętności i środków do ich zaplanowania i przeprowadzenia,
• analiza przewidywanej skuteczności i wybranie metody zamachu (jednokierunkowa, np. tylko wybuch bomby; wielokierunkowa, np. wybuch bomby i zablokowanie transformatora energii elektrycznej),
• analiza i wybór dostępnych oraz koniecznych do przeprowadzenia zamachu narzędzi, technik, środków materialnych i finansowych,
• wybranie środków w procesie przeprowadzenia ataku zapewniających tolerowanie uszkodzeń, tj. ograniczających działania zapobiegawcze służb powołanych do walki z terroryzmem;

— realizacja i kontrola:
• prowadzenie bieżącego rozpoznania pod kątem potencjalnych zdarzeń zagrażających zaplanowanym działaniom terrorystycznym, w tym analiza stanu przeprowadzania zamachu w sposób pozwalający na korygowanie działań w celu uzyskania maksymalnych spodziewanych korzyści,
• wczesne wykrywanie w łańcuchu planowanych działań terrorystycznych „zaburzeń” spowodowanych prewencyjną działalnością służ specjalnych,
• wybranie i uruchomienie „wabików” mających odwrócić uwagę służ specjalnych, w tym służb powołanych do walki z terroryzmem, od rzeczywistego planowanego celu zamachu;

— zakończenie:
• formułowanie i analiza wniosków dotyczących realnych efektów, w tym uzyskanych korzyści wpływających na planowanie kolejnych działań terrorystycznych.

Do najbardziej pożądanych celów zamachów niewątpliwie można zaliczyć systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty zwane infrastrukturą krytyczną, której elementami są usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców¹.

W grupie takich zasobów może się również znaleźć osiem obiektów sportowych, które mają być wykorzystane podczas finałów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2011 roku. Bez wątpienia dość spektakularnym i efektownym działaniem z punktu widzenia terrorystów byłby zamach przeprowadzony podczas takich mistrzostw, kiedy na żywo odbywać się będzie relacjonowanie oraz transmitowanie rozgrywek piłkarskich, które może oglądać cały świat. Czy koniecznie atak taki musiałby wiązać się z zastosowaniem np. materiałów wybuchowych, czy też w dobie zaawansowanych technologii istnieje zagrożenie uzyskaniem przez terrorystów porównywalnego efektu np. przez odpowiednie zmanipulowanie systemu teletechnicznego zapewniającego bezpieczeństwo i funkcjonalność obiektu sportowego?

Więcej w numerze...

¹ A. Machnacz, Bezpieczeństwo aktywów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Infrastrukturze Krytycznej Państwa [w:] Bezpieczeństwo w Telekomunikacji i Teleinformatyce, Bogdan Lent (red.), Warszawa 2007, s. 48–69; R. Radvanovsky, A. McDougall, Critical Infrastructure: Homeland Security and Emergency Preparedness, sec. edit., CRC Press 2010.