2007 rok

Kwartalnik Policja 2/2007

Wydanie 2 numeru kwartalnika "Policja" zbiegło się z wejściem w życie kilku nowych aktów prawnych lub też z nowelizacją dotychczas obowiązujących. Należy do nich między innymi zarządzenie nr 528 komendanta głównego Policji z 6 czerwca 2007 r. w sprawie form i metod wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika rewiru dzielnicowych. Powstało ono na bazie uwagi propozycji wnoszonych już od kilku lat do dotychczas obowiązującego w tym zakresie zarządzenia nr 15 komendanta głównego Policji. Wprowadzone w czerwcu zmiany dotyczą przede wszystkim odejścia od wymogu poświęcania przez dzielnicowego 60% czasu służby na obchód. Obecnie obowiązujący przepis uwzględnia również podział na dzielnicowych miejskich i wiejskich, zaznaczając, że dzielnicowy miejski nie może być kierowany do służb konwojowych, ochronnych, pełnić funkcji dyżurnego ani wykonywać zadań dochodzeniowo-śledczych w dyspozycji dyżurnego jednostki. Jednocześnie nałożono więcej zadań na dzielnicowych pełniących służbę na terenach wiejskich. Ze względu na mniejszą liczbę zagrożeń oraz mniejsze nasycenie ludnością, a także nieco inne oczekiwania społeczności lokalnej w porównaniu z terenami miejskimi, dzielnicowemu wiejskiemu - jako dodatkowe zadania - przydzielono prowadzenie postępowań sprawdzających i przygotowawczych w sprawach o przestępstwa zaistniałe w jego rejonie służbowym, oraz wykonywanie - oprócz obchodu - innych form pełnienia służby prewencyjnej. Zmiany dotyczą również prowadzenia dokumentacji. Należy przy tym dodać, że teczkę rejonu można prowadzić w formie elektronicznej. Zrezygnowano także ze wskazania kryteriów oceny dzielnicowego, które w środowisku dzielnicowych wzbudzały tak wiele negatywnych emocji. Wprowadzone zmiany dotyczące zadań wykonywanych przez dzielnicowego dają jednocześnie możliwość ich doprecyzowania przez bezpośrednich przełożonych w taki sposób, aby odpowiadały zarówno lokalnym zagrożeniom, jak i oczekiwaniom danej społeczności. W znowelizowanym zarządzeniu nie znalazły się jednak zapisy dotyczące awansu poziomego, o które od dłuższego czasu zabiega środowisko dzielnicowych. Ułatwienie drogi awansu w ramach pełnienia funkcji dzielnicowego pozwoliłoby zatrzymywać dobrych dzielnicowych w służbie na rzecz społeczności lokalnych i nie generowałoby tak dużej rotacji policjantów zajmujących to stanowisko. Wielu z nich, predysponowanych do pracy w dzielnicy, przechodzi do innych komórek organizacyjnych Policji - głównie z pobudek finansowych.
Wprowadzone zmiany regulacji prawnych dotyczących funkcjonowania dzielnicowych i kierowników rewirów dzielnicowych, były tematem konferencji odbywającej się od 5 do 6 lipca br.

Wydanie 2 numeru kwartalnika "Policja" zbiegło się z wejściem w życie kilku nowych aktów prawnych lub też z nowelizacją dotychczas obowiązujących. Należy do nich między innymi zarządzenie nr 528 komendanta głównego Policji z 6 czerwca 2007 r. w sprawie form i metod wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika rewiru dzielnicowych. Powstało ono na bazie uwagi propozycji wnoszonych już od kilku lat do dotychczas obowiązującego w tym zakresie zarządzenia nr 15 komendanta głównego Policji. Wprowadzone w czerwcu zmiany dotyczą przede wszystkim odejścia od wymogu poświęcania przez dzielnicowego 60% czasu służby na obchód. Obecnie obowiązujący przepis uwzględnia również podział na dzielnicowych miejskich i wiejskich, zaznaczając, że dzielnicowy miejski nie może być kierowany do służb konwojowych, ochronnych, pełnić funkcji dyżurnego ani wykonywać zadań dochodzeniowo-śledczych w dyspozycji dyżurnego jednostki. Jednocześnie nałożono więcej zadań na dzielnicowych pełniących służbę na terenach wiejskich. Ze względu na mniejszą liczbę zagrożeń oraz mniejsze nasycenie ludnością, a także nieco inne oczekiwania społeczności lokalnej w porównaniu z terenami miejskimi, dzielnicowemu wiejskiemu - jako dodatkowe zadania - przydzielono prowadzenie postępowań sprawdzających i przygotowawczych w sprawach o przestępstwa zaistniałe w jego rejonie służbowym, oraz wykonywanie - oprócz obchodu - innych form pełnienia służby prewencyjnej. Zmiany dotyczą również prowadzenia dokumentacji. Należy przy tym dodać, że teczkę rejonu można prowadzić w formie elektronicznej. Zrezygnowano także ze wskazania kryteriów oceny dzielnicowego, które w środowisku dzielnicowych wzbudzały tak wiele negatywnych emocji. Wprowadzone zmiany dotyczące zadań wykonywanych przez dzielnicowego dają jednocześnie możliwość ich doprecyzowania przez bezpośrednich przełożonych w taki sposób, aby odpowiadały zarówno lokalnym zagrożeniom, jak i oczekiwaniom danej społeczności. W znowelizowanym zarządzeniu nie znalazły się jednak zapisy dotyczące awansu poziomego, o które od dłuższego czasu zabiega środowisko dzielnicowych. Ułatwienie drogi awansu w ramach pełnienia funkcji dzielnicowego pozwoliłoby zatrzymywać dobrych dzielnicowych w służbie na rzecz społeczności lokalnych i nie generowałoby tak dużej rotacji policjantów zajmujących to stanowisko. Wielu z nich, predysponowanych do pracy w dzielnicy, przechodzi do innych komórek organizacyjnych Policji - głównie z pobudek finansowych.
Wprowadzone zmiany regulacji prawnych dotyczących funkcjonowania dzielnicowych i kierowników rewirów dzielnicowych, były tematem konferencji odbywającej się od 5 do 6 lipca br. w Szkole Policji w Katowicach, gdzie od kilku lat jest organizowany ogólnopolski turniej na najlepszegodzielnicowego. Tematyka obrad oscylowała głównie wokół wdrażania nowego zarządzenia.
Kolejna zmiana wprowadzona zarządzeniem nr 49 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. dotyczy szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz organy i jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Przywołany akt prawny definiuje cel postępowania kontrolnego, podkreślając przy tym znaczenie przeprowadzania oceny kontrolowanej działalności pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności . Wskazuje także podmioty uprawnione do zarządzania, wykonywania i koordynowania kontroli w zależności od wyboru podmiotu poddawanego kontroli. W dokumencie tym wskazane są także rodzaje zarządzanych kontroli (kompleksowa, problemowa, sprawdzająca i doraźna) wraz z ich definicjami oraz elementy związane z opracowywaniem planu i programu kontroli. Sprecyzowane są także zadania kontrolera oraz sposoby dokumentowania przebiegu i wyników czynności kontrolnych gromadzonych w aktach kontroli. Za koniecznością dokładnego prześledzenia przywołanego dokumentu przemawia fakt, iż zarządzenie nr 49 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. wprowadza zasadnicze zmiany w stosunku do obowiązującego do niedawna zarządzenia nr 7 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 29 marca 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przeprowadzania kontroli urzędu obsługującego ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz organów i jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych i nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Konieczne jest zatem dokładne prześledzenie nowego aktu prawnego, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w praktyce związanej z zarządzaniem jednostką terenową.
Nieco innego obszaru działania Policji dotyczą uregulowania wprowadzone w życie przez komendanta głównego Policji 1 i 5 lipca bieżącego roku. Pierwsze z nich to wytyczne nr 2 z 26 czerwca 2007 r. w sprawie zasad ewidencjonowania, wypełniania oraz przechowywania notatników służbowych mające na celu unormowanie problematyki związanej z notatnikami służbowymi w służbie prewencyjnej. Drugie to zarządzenie nr 609 komendanta głównego Policji z 25 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów. Kolejne zaś - to 5 do 6 lipca br. w Szkole Policji w Katowicach, gdzie od kilku lat jest organizowany ogólnopolski turniej na najlepszego dzielnicowego. Tematyka obrad oscylowała głównie wokół wdrażania nowego zarządzenia. Kolejna zmiana wprowadzona zarządzeniem nr 49 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. dotyczy szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz organy i jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Przywołany akt prawny definiuje cel postępowania kontrolnego, podkreślając przy tym znaczenie przeprowadzania oceny kontrolowanej działalności pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności . Wskazuje także podmioty uprawnione do zarządzania, wykonywania i koordynowania kontroli w zależności od wyboru podmiotu poddawanego kontroli. W dokumencie tym wskazane są także rodzaje zarządzanych kontroli (kompleksowa, problemowa, sprawdzająca i doraźna) wraz z ich definicjami oraz elementy związane z opracowywaniem planu i programu kontroli. Sprecyzowane są także zadania kontrolera oraz sposoby dokumentowania przebiegu i wyników czynności kontrolnych gromadzonych w aktach kontroli. Za koniecznością dokładnego prześledzenia przywołanego dokumentu przemawia fakt, iż zarządzenie nr 49 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. wprowadza zasadnicze zmiany w stosunku do obowiązującego do niedawna zarządzenia nr 7 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 29 marca 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przeprowadzania kontroli urzędu obsługującego ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz organów i jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych i nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Konieczne jest zatem dokładne prześledzenie nowego aktu prawnego, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w praktyce związanej z zarządzaniem jednostką terenową. Nieco innego obszaru działania Policji dotyczą uregulowania wprowadzone w życie przez komendanta głównego Policji 1 i 5 lipca bieżącego roku. Pierwsze z nich to wytyczne nr 2 z 26 czerwca 2007 r. w sprawie zasad ewidencjonowania, wypełniania oraz przechowywania notatników służbowych mające na celu unormowanie problematyki związanej z notatnikami służbowymi w służbie prewencyjnej.
Drugie to zarządzenie nr 609 komendanta głównego Policji z 25 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów. Kolejne zaś - to wytyczne nr 3 komendanta głównego Policji z 5 lipca 2007 r. w sprawie postępowania policjantów na miejscu zdarzenia drogowego. Dwa z wymienionych dokumentów porządkują i doprecyzowują podnoszone od lat sugestie związane z pełnieniem służby przez policjantów ruchu drogowego oraz problemy dotyczące postępowania policjanta na miejscu kolizji lub wypadku drogowego z uwzględnieniem sytuacji, kiedy zdarzenie jest związane z pojazdem przewożącym towary niebezpieczne.
Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP zapowiedziało również wprowadzenie w najbliższym czasie wytycznych komendanta głównego Policji w sprawie zasad postępowania policjantów przy wykonywaniu czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia. Dokument został przygotowany przy współpracy z przedstawicielami komend wojewódzkich Policji, Komendy Stołecznej Policji oraz dydaktykami ze szkół policyjnych. Do końca lipca bieżącego roku opracowany projekt wytycznych zostanie zaopiniowany przez specjalistów z jednostek terenowych Policji i po korekcie przyjmie charakter obowiązującego przepisu. Konieczność przygotowania tego typu instrukcji została podyktowana zapotrzebowaniem praktyki policyjnej, w ramach której zaobserwowano, że prowadzenie czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia i prowadzenie postępowań w sprawach o wykroczenia wymaga porównywalnego nakładu pracy do prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa. Przygotowany projekt wytycznych wskazuje również zadania związane z profilaktyką w zakresie zapobiegania wykroczeniom. W projekcie wytycznych - oprócz m.in. procedur związanych ze stosowaniem środków oddziaływania wychowawczego w sprawach o wykroczenia, oprócz wskazania czynności wykonywanych przed sporządzeniem i wniesieniem wniosku o ukaranie, oprócz kwestii zajęcia przedmiotów w celu zabezpieczenia przepadku, przeszukania pomieszczeń, osób, rzeczy, przesłuchania świadków, osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia, postępowania związanego ze sporządzaniem i wnoszeniem wniosku o ukaranie - znajdują się szczegółowo scharakteryzowane zadania, obowiązki i uprawnienia policjanta wyznaczonego do pełnienia funkcji oskarżyciela publicznego oraz omówienie specyfiki postępowania przyspieszonego.
Całość projektu wytycznych przygotowana jest w formie przyjaznego dla odbiorcy przewodnika, który nie tylko ułatwi pracę policjantom, lecz także podniesie efektywność prowadzonych postępowań przygotowawczych w sprawach o wykroczenia.
Pojawiła się również nowelizacja ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. warunków bezpieczeństwa imprezy masowej, w ramach których organizator masowej imprezy sportowej ma obowiązek zapewnienia identyfikacji osób biorących udział w masowej imprezie sportowej o podwyższonym ryzyku, organizowanej na stadionie lub hali sportowej. Zakres wskazanej identyfikacji powinien zawierać imię, nazwisko oraz numer PESEL, a w przypadku osób, które nie posiadają tego numeru - rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dane te muszą być przechowywane przez okres 3 miesięcy, licząc od dnia odbywania się imprezy.
Oprócz wymienionych, pojawiało się jeszcze wiele innych istotnych zmian, chociażby w rozdziale 4 tej ustawy, dotyczącym przepisów karnych. Mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i porządku podczas obsługi imprezy masowej i odpowiedzialności, jaka w tym zakresie ciąży na policji w przypadku jej zakłócenia, warto szczegółowo przeanalizować wszystkie zmiany wprowadzone nowelizowaną ustawą. Bezpieczeństwo imprez masowych jest palącym problemem ze względu na trwające przygotowania polskiej Policji do Euro 2012, którego (wspólnie z Ukrainą) mamy być gospodarzami.
Potrzeba przygotowania policjantów do zmieniającego się charakteru zagrożeń, a także do zintensyfikowania działań policji w obszarze zabezpieczania sportowych imprez masowych związanych z przygotowaniami do Euro 2012 wyłoniła pomysł opracowania nowego programu szkolenia w ramach studiów podyplomowych. Wyższa Szkoła Policji, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom składanym w tym zakresie, opracowała propozycję programu, który zostanie przedstawiony i przedyskutowany podczas konferencji naukowej na temat zarządzania kryzysowego, organizowanej pod patronatem ministra spraw wewnętrznych i administracji w dniach 10-11 września 2007 r. Naczelnym celem konferencji jest wypracowanie szczegółowych treści kształcenia przez zaprezentowanie stanowisk dotyczących potrzeb edukacyjnych poszczególnych podmiotów realizujących zadania w ramach zarządzania kryzysowego, co w konsekwencji pozwoli na opracowanie spójnego, modelowego programu kształcenia w ramach studiów podyplomowych. Do udziału w konferencji zostali zaproszeni przedstawiciele: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Akademii Obrony Narodowej, Szkoły Głównej Straży Pożarnej, Komendy Głównej Policji, Komendy Głównej Straży Pożarnej, a także administracji rządowej i organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką bezpieczeństwa wewnętrznego.
Mając na względzie wskazane wyżej obszary działania policji, w numerze 2 kwartalnika umieściliśmy m.in. interesujący artykuł prof. dr. hab. T. Cieleckiego dotyczący bezpieczeństwa sportowych imprez masowych, a także materiał przygotowany przez B. Lacha z KWP w Katowicach dotyczący tzw. przemocy stadionowej. Problematyki bezpieczeństwa dotyczy również materiał płk. dr. Z. Piątka z Akademii Obrony Narodowej opisujący aspekty użycia sił zbrojnych o charakterze niemilitarnym.
Wszystkich czytelników zapraszam również do lektury materiałów zawartych w dziale "Raport z badań", gdzie przedstawiamy wyniki prowadzonych przez funkcjonariuszy Policji badań związanych bezpośrednio z policyjną służbą.
Wszystkich czytelników zapraszam do dzielenia się, na łamach naszego kwartalnika, swoimi doświadczeniami z dziedziny poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego. Szczególnie cenne byłyby materiały dotyczące aspektów praktycznych wdrażania rządowego programu "Razem bezpieczniej" oraz związane z przygotowaniami do Euro 2012.

podinsp. dr Agata Tyburska

--------------------------
1 § 2 Zarządzenia nr 49 ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz organy i jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.