2007 rok

Żądanie niezbędnej pomocy oraz zwracanie się o niezbędną lub doraźną pomoc przez policjanta

kom. Andrzej Sęk
Wyższa Szkoła Policji

Żądanie niezbędnej pomocy oraz zwracanie się o niezbędną lub doraźną pomoc przez policjanta

Pomimo że żądanie niezbędnej pomocy, zwracanie się o niezbędną lub doraźną pomoc w pracy prewencyjnej zdarza się rzadko, to jednak jest uprawnieniem pozwalającym funkcjonariuszom Policji na skuteczne realizowanie ustawowych zadań [1]. Od jakich więc instytucji policjant może żądać pomocy? Należą do nich:
- instytucje państwowe (np. urzędy skarbowe, urzędy statystyczne, oddziały celne),
- organy administracji publicznej [2](wojewoda, starosta, prezydent miasta, wójt gminy),
- jednostki prowadzące działalność gospodarczą w zakresie użyteczności publicznej (np. przedsiębiorstwo wodociągów i kanalizacji),
- osoby upoważnione do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia żądanej pomocy lub w danym czasie dysponujące możliwościami jej udzielenia (np. kierownik wydziału kadr, kierownik wydziału finansowego).
Żądanie udzielenia pomocy może być zgłoszone na dwa sposoby:
- drogą pisemną,
- za pomocą poczty elektronicznej.
Osobą uprawnioną do doręczenia lub przekazania żądania jest właściwy organ Policji lub policjant działający z upoważnienia tego organu (np. komendant jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniony naczelnik sekcji). Rozporządzenie Rady Ministrów z 26 lipca 2005 r. w sprawie wykonywania niektórych uprawnień policjantów[3] określa również elementy takiego żądania, do których należy zaliczyć:
- podstawę prawną żądania,
- określenie rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy,
- pouczenie o odpowiedzialności karnej funkcjonariusza publicznego w razie niedopełnienia obowiązku udzielenia pomocy[4] .
Zdarzają się jednak sytuacje, w których przewidziano odstępstwo od wymienionej procedury; otóż każdy policjant może ustnie żądać od wymienionych wcześniej instytucji pomocy w następujących przypadkach:
- w sytuacjach niecierpiących zwłoki, w szczególności zaś podczas wykonywania czynności służbowych w celu ratowania życia, zdrowia lub wolności człowieka,
- ochrony mienia,
- w trakcie pościgu za sprawcą czynu zabronionego pod groźbą kary[5] ,
- podczas wykonywania czynności służbowych na pisemne polecenie sądu, prokuratora lub organu administracji publicznej.
Należy jednak pamiętać, że obowiązkiem policjanta jest powiadomienie osoby udzielającej pomocy o działaniu w sytuacji niecierpiącej zwłoki. Zgłoszone ustne żądanie potwierdza się pisemnie lub elektronicznie. Przepisy prawne wymienionego rozporządzenia nie określają terminu, w jakim powinno się to uczynić. Należy więc przyjąć, że składa się je niezwłocznie po zakończeniu czynności służbowych.
Nieco odmiennie przedstawia się postępowanie policjanta w wypadku zwracania się o pomoc do innych jednostek gospodarczych (np. spółki handlowe, spółdzielnie mieszkaniowe). Policjant nie żąda wówczas, lecz zwraca się o udzielenie niezbędnej pomocy. Podobnie, jak przy żądaniu, obowiązuje forma pisemna lub elektroniczna. Organ Policji lub inna osoba upoważniona kieruje do pełniących funkcje kierowników lub członków zarządu w tych jednostkach organizacyjnych odpowiednie wystąpienie, w którym zawiera się takie same elementy, jak przy żądaniu pomocy.
W nagłych wypadkach[6] policjant może również ustnie zwrócić się do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy. Funkcjonariusz Policji obowiązany jest także pouczyć osobę o wystąpieniu nagłego wypadku oraz podać podstawy prawne swojego działania.
Trzeba pamiętać, że policjant nie zawsze wykonuje czynności w sposób jawny. W wypadku, gdy sytuacjawymusza na nim realizację zadań o charakterze niejawnym, należy:
- uprzedzić osobę udzielającą pomocy o obowiązku zachowania w tajemnicy faktu udzielenia pomocy i wszelkich szczegółów z tym związanych;
- uprzedzić o odpowiedzialności karnej w razie nieuprawnionego ujawnienia informacji stanowiących tajemnicę państwową lub służbową;
- pobrać na tę okoliczność pisemne oświadczenie sporządzone własnoręcznie przez osobę udzielającą pomocy, jeżeli pozwalają na to okoliczności wykonywania czynności służbowych.
........................

[więcej w numerze}

-------------------------